تصفیه فاضلاب کشتارگاه و صنایع گوشت قسمت دوم :
تصفیه فاضلاب کشتارگاه و صنایع گوشت قسمت اول
در کشتارگاه آب برای شستشوی لاشه ها بعد از جدا کردن پوست از گاوها، گوساله ها و گوسفندان و بعد از جدا کردن مو از خوکها بکار می رود.
آب همچنین برای شستشوی درون لاشه ها پس از تخلیه احشاء استفاده می شود. برای تمیز کردن تجهیزات بهداشتی و تجهیزات و ابزارهای کشتار نیز آب بکار می رود.
تجهیزات جانبی از قبیل محوطه و آغل نگهداری حیوانات، تاسیسات تولید آب گرم و بخار، تجهیزات سرد کننده و سردخانه ها، کمپرسورهای هوا، اتاق بویلر ها و تجهیزات ایجاد خلاء نیز مقداری فاضلاب تولید می نمایند.
همچنین سرویس بهداشتی کارکنان، اتاق دوش گیری، آشپزخانه، کافه تریا و آزمایشگاه نیز مقداری فاضلاب تولید می نماید.
نسبت آب بکار رفته برای هر یک از بخشهای فوق متغیر بوده، اما یک راهنمای مفید برای درصد آب مصرفی در یک کشتارگاه در شکل ۲-۳ ارائه شده است. براساس مطالعات صورت گرفته بیشترین مقدار آب برای شستشو و تمیز کردن گوشت و شستشوی کف (حدود ۷۵٪ ) به کار می رود(۷).
شکل ۲-۳٫ میزان معمول آب مصرفی در واحدهای مختلف هر کشتارگاه (برحسب درصد)
جانسون فاضلاب تولیدی در یک کشتارگاه را به چهار رده تقسیم کرده است. این چهار رده شامل: فاضلاب حاوی فضولات و مواد دفعی، فاضلاب عاری از فضولات و مواد دفعی- حاوی مقادیر گریس بالا، فاضلابهای عاری از فضولات و مواد دفعی- حاوی مقادیر کمی گریس و آب تمیز می باشند(جدول شماره ۳).
جدول ۳- نمونه هایی از انواع فاضلابهای تولیدی در کشتارگاهها و کاخانجات فرایند گوشت
| طبقه بندی فاضلاب | مثالها |
| طبقه حاوی فضولات و مواد دفعی | آغل های نگهداری، سالن تخلیه احشاء، تانک بخار، مو زدایی و شستن مو، آماده سازی پوست، شستشوی خون، رختشویخانه، آماده سازی روده |
| فاضلابهای عاری از فضولات و مواد دفعی- حاوی مقادیر بالایی گریس | فاضلاب ناشی از سالن کشتار (بجز خون و فاضلاب موزدایی)، شستشوی لاشه، فعالیتهای مربوط با انتقال گوشت |
| فاضلابهای عاری از فضولات و مواد دفعی- حاوی مقادیر کمی گریس (کشتارگاه) | فاضلاب ناشی از محلهایی غیر از خط تولید، دوشهای سرد محصول نهایی، سردخانه ها و فریزرها، گریسهای خوراکی و غیر خوراکی، تانکهای ته نشینی و ذخیره، فاضلابهای ناشی از شستشوی زبان و روده و سیرابی |
| فاضلابهای عاری از فضولات و مواد دفعی- حاوی مقادیر کمی گریس (سالن خردکرن گوشت، فرایند کردن و بسته بندی گوشت) | فاضلاب ناشی از محلهایی غیر از خط تولید، محل استخوان کردن گوشت، محل آماده شدن بسته بندی گوشت، محل تولید سوسیس، پر کردن ظروف کنسرو، محل آماده سازی ادویه |
| آب تمیز | آب باران، آب ناشی از پشت بامها، آب خنک کننده ها (ناشی از کمپرسورها، پمپ های خلاء سیستمهای تهویه مطبوع)، آب ناشی از کندانسورهای بخار (اگر برج کننده به کار نرود یا به بویلرها برگشت داده نشود)، تولید یخ، آب مصرفی برای خنک کردن کنسروها |
مقدار فاضلاب تولیدی به نوع طراحی کشتارگاه، روش بهره برداری و روشهای تمیز کردن لاشه ها بستگی دارد. مقدار فاضلاب تولیدی به صورت حجم فاضلاب تولیدی به ازای واحد محصول یا به حسوان کشتار شده بیان می شود.
در جدول ۴-۳، مقادیر گزارش شده در چند مورد از منابع آمده است. همانطور که از جدول استنباط می گردد. یک رابطه معقول بین چندین مورد از واحدهای گزارش شده وجود دارد.
جدول ۴-۳٫ میزان فاضلاب تولیدی در طی فرایند تولید گوشت
| نوع گوشت | کشتارگاه | بسته بندی گوشت | منبع |
| گاو | وزن زنده ۵۰۱۵-۲۶۰۴(L/tone) | – | ۱۴ |
| گاو | ۱۴۹۵ L/animal | ۸۲۸۶ L/animal | ۱۵ |
| گاو | وزن زنده ۳۲۵۵-۲۸۷۹ (L/tone) | ۶۹۶۸ L/tone | ۱ |
| گاو | ۱۰۰۰-۷۰۰ L/animal | – | ۱۱ |
| گاو | وزن زنده ۲۱۳۶ L/tone | – | ۱۶ |
| گاو | ۱۰۰۳-۷۰۰ L/animal | – | ۱۷ |
| گاو | وزن زنده ۴۰۰۰۰-۲۵۰۰ L/tone | وزن زنده ۶۰۰۰۰-۲۰۰۰ L/tone | ۱۳ |
| خوک | وزن زنده ۵۱۱۵-۲۰۲۸ L/tone | وزن زنده ۹۵۳۹ L/tone | ۱ |
| خوک | ۱۲۹۴ L/animal | وزن زنده ۳۷۹۷-۳۶۳۰ (L/tone) | ۱۸ |
| خوک | ۵۴۱ L/animal | ۱۹۷۶ L/animal | ۱۵ |
| خوک | ۳۷۹-۲۲۷ L/animal | – | ۱۷ |
| خوک | ۲۳۰-۱۰۸ L/animal | – | ۱۱ |
| خوک | وزن زنده ۲۲۴۵ L/tone | – | ۱۹ |
| خوک | وزن زنده ۱۰۰۰۰-۱۵۰۰ L/tone | – | ۱۳ |
| گوسفند | ۱۵۰-۱۰۰ L/animal | – | ۱۱ |
| مخلوط | ۱۳۵۹ L/animal | ۳۷۷۰ L/animal | ۱۵ |
| مخلوط | – | ۱۸۹-۱۴۴ L/animal | ۱۸ |
| مخلوط | – | ۱۲۵۱۸ L/animal | ۱۲ |
| مخلوط | وزن زنده ۱۴۸۰۸-۱۳۳۶ L/tone | – | ۲۰ |
| مخلوط | ۶۸۵۲-۵۷۵ L/animal | – | ۲۱ |
| مخلوط | وزن زنده ۱۵۰۰۰-۵۰۰۰ L/tone | – | ۹ |
این مقادیر از کشتارگاه های ایالات متحده اروپا و اتحادیه اروپا گزارش شده است، اما مقدار تغییرات در جهان را می توان در گزارشات بانک جهانی مشاهده کرد.
براساس گزارش بانک جهانی میزان آب مصرفی در کشتارگاه ها در دنیا متغیر است و محدوده آن بین m3/ton 40-5/2 گوساله و m3/ton 10-5/1 خوک می باشد. مقادیر آب مصرفی و فاضلاب تولیدی با توجه به ساعات روز و همچنین روزهای هفته متغیر است. کشتارگاه ها دارای دو مرحله مهم کشتار و نظافت هستند.
در ایالات متحده آمریکا هر شیفت کاری ۱۰-۸ ساعت طول می کشد و پس از پایان شیفت ۸-۶ ساعت دوره نظافت است. این برنامه در اکثر کشتارگاههای صنعتی در کل جهان وجود دارد.
هر چند ممکن است طول شیفت کاری متغیر باشد. در طی مرحله تولید، مقدار فاضلاب نسبتاً ثابت بوده و دمای آن نیز در مقایسه با دوره نظافت پایین است. مقدار آب مصرفی و فاضلاب تولیدی بعد از پایان هر شیفت متوقف شده و تا شروع شیفت در روز بعد هیچگونه فاضلابی وجود ندارد.
