آب و کیفیت آن در پرورش طیور :حدود ۶۵ تا ۷۰ درصد وزن بدن طیور را آب تشکیل می دهد و از جمله مواد مغذی است که در بدن ذخیره نمی شود.
از این رو آب یکی از مواد غذایی بسیار مهم است که نسبت به سایر مواد مغذی دیگر به مقدار زیادی برای بدن لازم است. اگر به نقش آب در بدن و تاثیر آن بر راندمان تولیدات طیور توجه شود اهمیت آن برای پرورش دهندگان طیور دو چندان می شود.
آب در بدن پرنده وظایف بسیاری از جمله به عنوان حلال مواد مختلف در متابولیسم، انتقال و دفع مواد زائد حاصل از متابولیسم، تنظیم فشار اسمزی سلول ها، هضم و جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش، ترکیب اصلی پلاسمای خون، تنظیم درجه حرارت بدن، و بخش مهمی از تولیدات طیور (گوشت و تخم مرغ) را بر عهده دارد.
از اینرو دسترسی طیور به آب تازه و مناسب بسیار ضروری می باشد. از جمله عواملی که پرورش دهندگان طیور توجه کافی به کمیت و کیفیت آب مصرفی طیور ندارند، عدم شناخت کافی اهمیت آب در بدن و راندمان تولید و بهره وری از یک سو و پایین بودن هزینه آب مصرفی در مقایسه با هزینه خوراک می باشد. به طوریکه در صورت تامین خوراک و محیط ایده ال برای پرورش بدون آب کافی و مناسب، پرورش و تولید با راندمان مناسب امکان پذیر نمی باشد.
با توجه به نقش آب در بدن میزان مصرف آب توسط طیور در مقیاس وزنی در حدود ۵-۲ برابر میزان عذایی است که مورد استفاده آنها قرار می گیرد و وسعت دامنه این تغییرات مصرف به دلیل تاثیر درجه حرارت و رطوبت نسبی محیط، ترکیبات جیره غذایی، سرعت رشد یا تولید تخم مرغ، کارایی کلیه ها در باز جذب آب، کیفیت آب مصرفی و سن پرنده می باشد.
مصرف آب در جوجه های گوشتی بستگی به دمای محیط داشته ولی با افزایش سن نیز مصرف آب افزایش می یابد.
کیفیت آب مورد استفاده برای شرب جوجه گوشتی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. کیفیت آب آشامیدنی نه تنها به کیفیت منابع تامین آب بلکه به پاکیزگی سیستم توزیع آب نیز بستگی دارد،
وجود زنگ زدگی رسوب، جلبک و ترکیبات آلاینده متفرقه باعث غیر فعال شدن مواد ضدعفونی کننده و ایجاد محیطی مطلوب جهت رشد میکروارگانیسم ها می گردد.
آب باید تمیز، خنک و عاری از عوامل بیماری زا باشد. PH مناسب آب آشامیدنی حدود ۵/۵ تا ۵/۷ است. PH اسیدی باعث بروز مشکلات استخوانی و PH قلیایی موجب بروز اختلالات گوارشی می گردد.
هم چنین سختی آب نیز باید در حد نرمال باشد، استفاده از آب با سختی بالا میزان استهلاک و نابودی وسایل فلزی و لاستیکی را افزایش خواهد داد. هم چنین لایه های رسوبی در جدار داخلی لوله ها به وجود می آید و حلالیت برخی از آنتی بیوتیک ها و ضدعفونی کننده ها را کاهش می دهد.
منبع آب باید همیشه تمیز باشد، به مین دلیل هر چند وقت یکبار آب آن را تخلیه کرده، به خوبی شسته و تمیز شود. توصیه می شود به منظور برسی و کنترل کیفیت، آب مصرفی، حداقل دوبار در سال آب مزرعه مورد آزمایش قرار گیرده میزان کلری که برای ضدعفونی آب توصیه می شود حود ۸-۳ قسمت در میلیون می باشد.
علاوه بر آلودگی باکتریایی، عناصری که برای پرنده ها مضر هستند شامل نیترات و نیتریت، غلظت بالایی از سدیم، کلرید، هیدروژن سولفید (آب سولفور)، آهن و منگنز، عناصر سمی مانند سرب، سلنیوم و آرستیک می باشند.
عناصر صنعتی و توکسین ها نیز مشکل محسوب می شوند و باید آزمایش شوند جدول به طور معمول استانداردهای مناسب برای کیفیت آب آبخوری را برای پرنده نشان می دهد.
جدول شماره ۲: حداکثر سطح قابل قبول آلاینده و املاح آب برای طیور
